Vào ngày 2 tháng 10 năm 2018, Khashoggi vào tòa lãnh sự của Ả Rập Xê Út tại Istanbul để lấy một văn kiện cần thiết để kết hôn, trong khi vị hôn thê của ông, Hatice Cengiz, đợi bên ngoài.[32] Khi anh không trở ra, vị hôn thê của ông đã báo cáo ông đã mất tích khi lãnh sự quán đóng cửa.[33] Chính phủ Saudi cho biết ông đã rời khỏi lãnh sự quán [34][35][36] thông qua một lối vào phía sau,[37] Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ cho biết ông vẫn còn bên trong, và vị hôn thê và bạn bè của ông cho biết ông vẫn còn mất tích.[38]

Theo nhiều nguồn tin cảnh sát vô danh, cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ tin rằng Khashoggi bị tra tấn dã man và sau đó bị giết trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul [39][40] bởi một nhóm 15 thành viên được đưa từ Ả Rập Xê Út tới cho hoạt động này.[41][42] Theo báo New York Times, lấy tin từ các nhà điều tra Thổ Nhĩ Kỳ, thì một người là cận vệ của Thái tử MBS tên Maher Abdulasis Mutreb, còn 3 người khác cũng thuộc nhóm an ninh của Thái tử.[43] Một nguồn tin cảnh sát vô danh cho rằng xác chết đã bị cắt thành từng mảnh và được lặng lẽ mang khỏi tòa lãnh sự và tất cả những điều này được "quay video để chứng minh nhiệm vụ đã hoàn thành và cuốn băng được mang ra khỏi nước".[40] Báo trực tuyến Middle East Eye cho biết người này là Salah Muhammad al-Tubaigy, người đứng đầu bộ phận bằng chứng pháp y thuộc cơ quan an ninh trung ương Ả Rập Xê Út.[44]

Chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố rằng phim quay từ camera an ninh đã bị lấy đi khỏi lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul và nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ đột nhiên được yêu cầu lấy ngày nghỉ vào ngày Khashoggi biến mất khi ở trong tòa nhà.[45]

Vào ngày 7 tháng 10, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ cam kết sẽ công bố bằng chứng Khashoggi đã bị giết.[42] Yasin Aktay, cố vấn cho tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, ban đầu nói rằng ông tin rằng Khashoggi đã bị giết trong lãnh sự quán,[40] nhưng ngày 10 tháng 10 ông tuyên bố "Nhà nước Ả Rập Xê Út không bị đổ lỗi ở đây", một điều mà nhà báo Guardian thấy là Thổ Nhĩ Kỳ đang cố gắng không để gây hại cho quan hệ thương mại sinh lợi và mối quan hệ khu vực nhạy cảm với Ả Rập Xê Út.[45] Thổ Nhĩ Kỳ sau đó tuyên bố có bằng chứng âm thanh và video trực tiếp về vụ giết người xảy ra bên trong lãnh sự quán.[46]

Vào ngày 10 tháng 10, Thông tin al-Waqt dẫn lời các nguồn tin nói rằng Mohammad bin Salman đã chỉ định Ahmad Asiri, phó giám đốc Al-Mukhabarat Al-A'amah [47] và cựu phát ngôn viên của liên minh do Ả Rập Xê Út dẫn đầu tại Yemen, với sứ mệnh hành quyết Jamal Khashoggi trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul. Một sĩ quan quân đội khác có nhiều kinh nghiệm trong việc đối phó với các nhà bất đồng chính kiến là người được dự tuyển thứ hai cho phái đoàn.[48]

Vào ngày 11 tháng 10, Reuters thông báo rằng các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đang điều tra xem Apple Watch của Khashoggi có tiết lộ những gì đã xảy ra với ông trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út hay không, xem xét dữ liệu của đồng hồ thông minh này có được đưa lên đám mây hay điện thoại riêng của ông ta, đang được hôn thê của ông ấy, Hatice Cengiz, giữ.[49]

Ngày 12 tháng 10, cựu đại sứ Mỹ tại Ả Rập Xê Út, Robert Jordan, nói rằng ông ta chắc chắn 95% rằng Ả Rập Xê Út đã giết Jamal Khashoggi.[50]

Ngày 14 tháng 10, sau khi nói chuyện với Vua Ả Rập Xê Út qua điện thoại, tổng thống Trump nói, Salman “ phủ nhận đã biết được điều gì có thể xảy ra... phủ nhận này rất, rất mạnh mẽ, nghe có vẻ đối với tôi có lẽ đây là những kẻ giết người vô lương tâm. ai biết được? ” [51] Tối ngày 15 CNN cho biết, có 2 nguồn cho là Ả Rập Xê Út đang chuẩn bị thú nhận Khashoggi đã chết trong cuộc thẩm vấn, mà ý định là để bắt cóc ông ta ra khỏi Thổ. Việc làm không được cho phép, và những kẻ chịu trách nhiệm sẽ bị trừng phạt.[52] Những nhà điều tra Thổ không chấp nhận những giải thích này: Tại sao Ả Rập Xê Út lại gửi 15 quan chức, bao gồm một chuyên gia pháp y và chuyên gia khám nghiệm tử thi, lên máy bay đến Istanbul nếu họ chỉ muốn thẩm vấn Khashoggi? ” Một viên chức Thổ Nhĩ Kỳ nói với tờ báo Sabah, làm sao họ có thể giết và thủ tiêu cơ thể của Khashoggi trong vòng 2 tiếng, nếu họ không có ý định làm điều đó? " [53]

Vào ngày 16 tháng 10, cổng thông tin trực tuyến Middle East Eye tiết lộ, vụ giết người mất khoảng bảy phút và chuyên gia pháp y Salah al-Tubaiqi cắt cơ thể Khashoggi thành nhiều mảnh, trong khi Khashoggi vẫn còn sống, khi ông đeo tai nghe và nghe nhạc.[44] Middle East Eye tường thuật, "Tubaiqi bắt đầu cắt cơ thể của Khashoggi trên một cái bàn trong khi ông ta vẫn còn sống," và "Không có cố gắng để thẩm vấn ông ta. Họ đến để giết ông ta." [54]

Ngày 17 tháng 10, tờ báo thân chính quyền Yeni Safak của Thổ Nhĩ Kỳ tường thuật về bản thu âm, trong đó có thể nghe thấy lãnh sự Ả Rập Xê Út Mohammed al-Otaibi nói với những người tra tấn Khashoggi rằng: "Làm ở bên ngoài! Các anh làm tôi sẽ gặp nhiều rắc rối." Một kẻ tra tấn trả lời: "Câm miệng lại, nếu ông muốn sống khi ông trở về nước." [55] Cũng theo báo này, những kẻ tra tấn đã chặt ngón tay Khashoggi và sau đó chặt đầu ông.[56] Cùng ngày tờ Daily Sabah của Thổ công bố tên và hình ảnh một nhóm Saudi gồm 15 thành viên, cho biết, họ tới Istanbul hầu hết bằng máy bay riêng từ Ả Rập Xê Út ở 2 khách sạn và về nước cùng ngày, được cho là tới để ám sát Khashoggi.[57]

Ngày 18 tháng 10 báo Thổ tiếng Anh Daily Sabah tường thuật, hàng xóm ở biệt thự của lãnh sự Ả Rập Xê Út để ý tới một tiệc nướng thịt bất thường, hiển nhiên qua màn khói mùi của xác chết bị cắt ra thui thành tro ở đó: "Chúng tôi sống ở đây 12 năm, nhưng chưa bao giờ tôi thấy họ có tiệc nướng thịt. Ngày hôm đó họ có tiệc nướng thịt trong vườn." [58]

Tờ báo thân chính phủ Yeni Safak, trong khi đó, tường thuật về một cuộc gọi điện thoại vào ngày biến mất của Khashoggi có thể tiếp tục gây áp lực lên Thái tử Mohammed bin Salman. Theo đó người điều hành nhóm ám sát Ả Rập Xê Út, được cho là chịu trách nhiệm về cái chết của Khashoggi, đã gọi điện thoại bốn lần cho gám đốc văn phòng của Thái tử. Cuộc gọi điện thoại được cho là đã được tiến hành từ văn phòng của Tổng Lãnh sự và sau khi Khashoggi bị giết.[59]

Nghi phạm

Báo Al-Waqt dẫn lời các nguồn thông tin nói rằng Mohammad bin Salman đã chỉ định Ahmad Asiri, phó lãnh đạo của Al-Mukhabarat Al-A'amah [47] và cựu phát ngôn viên của liên minh do Ả Rập Xê Út dẫn đầu tại Yemen, với nhiệm vụ hành quyết Khashoggi bên trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út ở Istanbul. Một sĩ quan quân đội khác có nhiều kinh nghiệm trong việc đối phó với những người bất đồng chính kiến là ứng cử viên thứ hai cho nhiệm vụ này.[48] Cùng ngày, các phương tiện truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ gần gũi với tổng thống Thổ đã công bố hình ảnh về những người được mô tả là một nhóm "ám sát 15 thành viên" bị cáo buộc được gửi đến để giết Khashoggi, và về một chiếc xe tải đen sau đó đi từ lãnh sự quán Ả Rập Xê Út đến nhà riêng lãnh sự.[60] Vào ngày 17 tháng 10, Daily Sabah, một thông tấn xã gần gũi với tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, đã công bố tên và hình ảnh của nhóm Ả Rập Xê Út gồm 15 thành viên bị kiểm soát hộ chiếu.[61] Các chi tiết bổ sung về danh tính cũng được tường thuật cùng với bí danh của họ:[62]

• Maher Abdulaziz Mutreb (tiếng Ả Rập: ماهر عبد العزيز مترب‎) (sinh 1971)
• Salah Muhammed al-Tubaigy (tiếng Ả Rập: صلاح محمد الطبيقي‎) (sinh 1971)
• Abdulaziz Mohammed Al-Hasawi (tiếng Ả Rập: عبد العزيز محمد الحساوي‎) (sinh 1987)
• Thaer Ghaleb Al-Harbi (tiếng Ả Rập: ثائر غالب الحربي‎) (sinh 1979)
• Mohammed Saad Al-Zahrani (tiếng Ả Rập: محمد سعد الزهراني‎) (sinh 1988)
• Meshal Saad Al-Bostani (tiếng Ả Rập: مشعل سعد البستاني‎) (sinh 1987, chết 2018): Theo báo Al Jazeera, ông là một trung úy trong Không lực Hoàng gia Ả Rập Xê Út.[63] Theo truyền thông Thổ, ông chết trong một tai nạn xe hơi ở Riyadh khi trở về Ả Rập Xê Út.[64][65][66]
• Naif Hassan Al-Arefe (tiếng Ả Rập: نايف حسن العريفي‎) (sinh 1986)
• Mustafa Mohammed Al-Madani (tiếng Ả Rập: مصطفى محمد المدني‎) (sinh 1961)
• Mansur Uthman Abahussein (tiếng Ả Rập: منصور عثمان أباحسين‎) (sinh 1972)
• Waleed Abdullah Al-Shehri (tiếng Ả Rập: وليد عبد الله الشهري‎) (sinh 1980)
• Turki Musharraf Al-Shehri (tiếng Ả Rập: تركي مشرف الشهري‎) (sinh 1982)
• Fahad Shabib Al-Balawi (tiếng Ả Rập: فهد شبيب البلوي‎) (sinh 1985)
• Saif Saad Al-Qahtani (tiếng Ả Rập: سيف سعد القحطاني‎) (sinh 1973)
• Khalid Aedh Al-Taibi (tiếng Ả Rập: خالد عايض الطيبي‎) (sinh 1988)
• Badir Lafi Al-Otaibi (tiếng Ả Rập: بدر لافي العتيبي‎) (sinh 1973)

Nguyên nhân

Các nhà phân tích cho rằng Khashoggi có thể được coi là đặc biệt nguy hiểm bởi lãnh đạo Ả Rập Xê Út bởi vì ông không phải là một nhà bất đồng chính kiến lâu năm, mà là một trụ cột của giới thống trị Ả Rập Xê Út cầm quyền trong nhiều thập kỷ, làm việc tại các cơ quan thông tin của Ả Rập Xê Út và từng là cố vấn cho cựu giám đốc tình báo Ả Rập Xê Út.[67]

Phản ứng

•  Ả Rập Xê Út: Thái tử Mohammad bin Salman của Ả Rập Xê Út tuyên bố Khashoggi đã rời khỏi lãnh sự ngay sau khi vào làm việc trong thời gian ngắn.[68] Arab News tiếng Anh vào ngày 10 tháng 10 năm 2018 tường thuật rằng Đại sứ Ảrập tại Hoa Kỳ Hoàng tử Khalid bin Salman "lên án" những rò rỉ độc hại và những tin đồn nghiệt ngã xung quanh sự biến mất của Khashoggi "và" các tường thuật cho rằng Jamal Khashoggi đã mất tích trong lãnh sự quán Istanbul hoặc chính quyền của Vương quốc đã bắt giữ anh ta hoặc giết anh ta là hoàn toàn sai, và vô căn cứ ".[69][70] Al Arabiya, đài truyền hình Liên Ả Rập thuộc Ả Rập Xê Út có trụ sở tại Dubai, tuyên bố rằng các báo cáo về sự biến mất của Khashoggi trong lãnh sự quán Ả Rập Xê Út là do Qatar giật dây. Theo tờ báo hàng ngày của Xê Út Okaz, Qatar có "quyền sở hữu 50% của tờ Washington Post và có ảnh hưởng đến hướng biên tập của nó". Tờ báo hàng ngày của Ả Rập Xê Út Al Yaum tuyên bố, các thành viên của đội tử hình thực tế là khách du lịch.[71]
•  Thổ Nhĩ Kỳ: Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdoğan yêu cầu Chính phủ Ả Rập Xê Út cung cấp bằng chứng cho tuyên bố của họ rằng Khashoggi rời khỏi lãnh sự quán còn sống, điều mà Camera quan sát của cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đã không thâu được.[72] Theo báo chí, quan chức Thổ cho là, một nhóm công tác đặc biệt gồm 15 người đã tới, giết và thủ tiêu xác của Khashoggi. Họ có được video và âm thanh về cuộc ám sát này. Người phát ngôn của đảng cầm quyền Thổ Nhĩ Kỳ AKP Ömer Celik mô tả cái chết của Jamal Khashoggi là một vụ giết người "có hoạch định một cách tàn bạo" và "có rất nhiều nỗ lực được thực hiện để dấu nhẹm nó".[59] Các nhà điều tra Thổ, tuy nhiên, cho tới nay chưa đưa ra một lời giải thích chính thức.[73]
•  Hoa Kỳ: Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo kêu gọi Ả Rập Xê Út "hỗ trợ một cuộc điều tra kỹ lưỡng về sự biến mất của ông Khashoggi và minh bạch hóa kết quả của cuộc điều tra đó."[74] Tổng thống Trump bày tỏ lo ngại về số phận của Khashoggi.[75] Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Chris Murphy viết, nếu các báo cáo về vụ giết người của Khashoggi là sự thật, "nó sẽ tượng trưng cho một sự phá vỡ cơ bản" trong quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và Hoa Kỳ.[76] Murphy cũng kêu gọi ít nhất tạm thời dừng lại trong sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ cho sự can thiệp do Ả Rập Xê Út dẫn đầu ở Yemen.[77] Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Rand Paul nói rằng ông sẽ cố gắng bắt buộc bỏ phiếu để ngăn chặn việc bán vũ khí của Hoa Kỳ trong tương lai cho Ả Rập Xê Út.[78] Thượng nghị sĩ Bob Corker, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, đã gửi một bức thư cho Trump về sự biến mất của Khashoggi. Lá thư này được ký bởi toàn bộ Ủy ban ngoại trừ Ron Paul (người đã chuẩn bị một lá thư riêng của mình), chỉ thị chính quyền xác định liệu Khashoggi có thực sự bị bắt cóc, tra tấn hoặc ám sát bởi Chính phủ Ả Rập Xê Út hay không, và theo yêu cầu của Luật Chịu trách nhiệm về Nhân quyền Toàn cầu Magnitsky, đối đáp trong vòng 120 ngày với quyết tâm xử phạt các cá nhân chịu trách nhiệm.[70] Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Bernie Sanders nói rằng, "có vẻ như rõ ràng làThái tử Mohammad bin Salman cảm thấy được khuyến khích bởi sự ủng hộ không chất vấn của Chính quyền Trump." [70] Tổng thống Trump nói với các nhà báo: "Tôi biết các thượng nghị sĩ đang nói về các loại hình phạt khác nhau, nhưng Ả Rập Xê Út đang chi 110 tỉ đô la cho thiết bị quân sự và những thứ tạo ra công ăn việc làm cho đất nước này. ”[79] Trump, đặc biệt phản đối nỗ lực của Thượng viện nhằm ngăn chặn thỏa thuận buôn bán vũ khí với Ả Rập Xê Út, tuyên bố rằng việc ngăn chặn một thỏa thuận như vậy" sẽ không được tôi chấp nhận. " [80]
•  EU: Vào ngày Chủ nhật 14/10, một tuyên bố chung của các bộ trưởng bộ ngoại giao của Anh, Pháp và Đức đã kêu gọi mở một cuộc điều tra đáng tin cậy để đảm bảo những người chịu trách nhiệm về sự biến mất của ông Khashoggi phải bị trừng phạt. Sau đó ngọai trưởng Anh Jeremy Hunt nói, "nếu, như họ nói, vụ giết người khủng khiếp này đã không xảy ra, thì Jamal Khashoggi ở đâu? Đó là điều mà thế giới muốn biết." [81]
•  Đức: Hoàng tử Khalid bin Farhan Al Saud, trước đây là viên chức ngoại giao Ả Rập Xê Út ở Ai Cập, tị nạn ở Đức từ 2004 nói với thông tấn xã DPA: "Vài ngày trước khi Khashoggi biến mất, đại diện Chính phủ Ả Rập Xê Út nói với một thân nhân của tôi và cho xem một chi phiếu là họ muốn giúp đỡ ông trong tình trạng kinh tế khó khăn. Ông chỉ phải tới Đại sứ quán Ả Rập Xê Út ở Ai Cập để nhận. Khalid tin là, nếu ông nghe lời thì chắc cũng phải chịu số phận như Khashoggi.[82]
• : Ủy viên Nhân quyền LHQ Michelle Bachelet kêu gọi dỡ bỏ ngay lập tức khả năng miễn trừ ngoại giao của các quan chức Ả Rập Xê Út liên quan đến sự biến mất của Khashoggi. Bà nhấn mạnh rằng khả năng miễn dịch ngoại giao không nên được sử dụng như một cái cớ "để cản trở các cuộc điều tra về các sự kiện và những người chịu trách nhiệm". Sự biến mất và giết hại một người là một "tội phạm rất nghiêm trọng". Người ta phải điều tra để có được "bằng chứng rõ ràng" rằng Khashoggi đã không trở về từ lãnh sự quán.[83]

Báo chí và cố vấn

Theo đài BBC, "Thổ Nhĩ Kỳ hy vọng sẽ được ủng hộ từ đồng minh NATO của họ, Hoa Kỳ. Nhưng Ả Rập Xê Út được cho là đồng minh thân cận nhất của Donald Trump ở Trung Đông - và Washington có thể miễn cưỡng cân nhắc việc chống lại Riyadh ở giai đoạn này." [1]

Vào ngày 9 tháng 10, tờ Washington Post tường thuật, “tình báo Mỹ nghe được liên lạc của các quan chức Ả Rập Xê Út thảo luận về kế hoạch bắt giữ” Khashoggi. Không rõ liệu người Ả Rập có dự định bắt và thẩm vấn Khashoggi hay giết ông ta hay không, hay nếu Mỹ cảnh báo Khashoggi, ông ta là mục tiêu đang bị nhắm tới.[84] Liên lạc bị chặn được, được coi là quan trọng vì Khashoggi là cư dân hợp pháp của Hoa Kỳ và do đó có quyền được bảo vệ. Theo các quan chức của NSA, cảnh báo về mối đe dọa này được truyền đạt tới Nhà Trắng thông qua các kênh tình báo chính thức.[85]

Vào ngày 11 tháng 10, Richard Branson cho đưa ra một tuyên bố, ông đã đình chỉ vai trò cố vấn của mình cho hai dự án liên quan đến Viễn cảnh Liên minh Ả Rập Xê Út 2030 trong bối cảnh tranh cãi Khashoggi.[86] Giám đốc điều hành của Viacom,Robert Bakish, Giám đốc điều hành Uber, Dara Khosrowshahi, đồng sáng lập AOL, Steve Case, tập đoàn Virgin, Richard Branson, Chủ tịch Ngân hàng Thế giới, Jim Yong Kim, Thời báo Tài chính, Bloomberg, CNN, Thời báo New York, The Economist và CNBC đều rút lại sự tham gia của họ trong Sáng kiến ​​đầu tư tương lai của Ả Rập Xê Út (FII), đang trong năm thứ hai.[87] Giám đốc điều hành Sam Comman của Y Combinator thông báo rằng ông đang đình chỉ việc ông "tham gia với ban cố vấn NEOM cho đến khi các sự kiện liên quan đến sự biến mất của Jamal Khashoggi được biết rõ."[88]

Theo Rami George Khouri, một giáo sư báo chí tại Đại học Mỹ ở Beirut, "Trường hợp của Jamal Khashoggi, thật không may chỉ là đỉnh của tảng băng trôi... nó sẽ chỉ là một ví dụ bi thảm nhất của một xu hướng đã tiến hành liên tục trong ít nhất từ 30 đến 40 năm, nhưng đã leo thang dưới sự cai trị của MBS, "[89] đề cập đến Thái tử Ả Rập Xê Út Mohammad bin Salman.

Al-Jazeera tường thuật, " cả thế giới Ả Rập vẫn im lặng... không có phản ứng chính thức từ bất kỳ chính phủ Ả Rập nào, và hầu như không có bất kỳ sự lên án nào từ các phương tiện truyền thông Ả Rập." [90]